Ζητήματα υποβάθμισης- εξευγενισμού στο ιστορικό κέντρο. Σχεδιάζοντας στον ιστό του τριγώνου Αθηνάς- Πειραιώς- Ευριπίδου

Στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται η χάραξη μιας στρατηγικής παρεμβάσεων και η διατύπωση μιας σχεδιαστικής πρότασης σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες, ρευστές, αντιφατικές και διαχρονικά διαφιλονικούμενες περιοχές του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Η επεξεργασία του προβλήματος εκκινεί από μια προσπάθεια ιστορικής, κοινωνικοοικονομικής και χωρικής ανάγνωσης της περιοχής, μέσα από την οποία ανιχνεύονται κεντρικά της χαρακτηριστικά και σημεία-κλειδιά. Ως υποκείμενο του σχεδιασμού επιλέγονται οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες που είναι παρούσες στην περιοχή, και ιδίως οι οργανωμένες μεταναστευτικές κοινότητες. Η πρόταση συνίσταται στην ένταξη ενός δικτύου κοινωνικής αλληλοϋποστήριξης (κατοικία, εκπαίδευση, βιοτεχνικά και καλλιτεχνικά εργαστήρια, χώροι εκδηλώσεων και συνελεύσεων) μέσα στον ιστό της περιοχής, με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των χρηστών της, και παράλληλα την προστασία του γενικού της χαρακτήρα (κεντρική αγορά, πύλη εισόδου στην πόλη, άτυπες δραστηριότητες, χωρική και κοινωνική ανομοιογένεια, παρουσία υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας) και την αποτροπή των ενεργών τάσεων εξευγενισμού (gentrification). Η σχεδιαστική παρέμβαση βασίζεται στην ήπια και χαμηλού κόστους αξιοποίηση του λανθάνοντος δυναμικού της περιοχής (επανάχρηση κενών κτιρίων της περιόδου 1960-1980, απόδοση κενών οικοπέδων και ακαλύπτων στη δημόσια κίνηση, συμπλήρωση μετώπων, διεύρυνση πεζοδρομίων, εισαγωγή αστικού εξοπλισμού) πάνω σε έναν άξονα που υλοποιεί τη σύνδεση Βαρβακείου αγοράς και πλατείας Κουμουνδούρου. Η προτεινόμενη λύση επεξεργάζεται μια απλή τυπολογία αρχιτεκτονικών στοιχείων και δομών, και έχει ενδεικτικό, επεκτάσιμο και αναθεωρήσιμο χαρακτήρα, αρθρωνόμενη ως ένα είδος κοινωνικού και πολιτικού αιτήματος.