Τοπία εν δράσει: ο ρόλος του αναλημματικού τοίχου ως εργαλείο ανασυγκρότησης του Ανδριώτικου τοπίου

Με αφορμή την εμπειρία μας από τον Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό 5Α και την ανάγκη μας για απομάκρυνση από το αστικό κέντρο της Αθήνας, αναζητήσαμε τη δική μας διάσπαρτη πόλη στις Κυκλάδες και την Άνδρο. Η Άνδρος αποτελεί ένα νησί πλούσιο σε βλάστηση με το υδάτινο στοιχείο να κυριαρχεί. Η ενδιαφέρουσα ιστορία του το έστρεψε προς την γεωργία και την ναυτιλία και λόγω της οικονομικής του αυτάρκειας αποστασιοποιήθηκε για αρκετά χρόνια από τον τουρισμό και την εξωστρέφεια των υπολοίπων του συμπλέγματος.  Ωστόσο, λόγω αυτής της ιδιαιτερότητας του και της πλούσιας αρχιτεκτονικής παράδοσης, αποτέλεσε για εμάς τον ιδανικό  τόπο για πειραματισμό και έρευνα, ένα σημείο που θα μπορούσε να παραλάβει ένα σύγχρονο εναλλακτικό τρόπο κατοίκησης. Το ενδιαφέρον σύστημα των αιμασιων (πέτρινοι αναλημματικοί τοίχοι) που διαμορφώνει το ανδριώτικο τοπίο, και το πλήθος δομών και κτισμάτων της γεωργικής παραγωγής, αποτέλεσαν για εμάς αντικείμενο συστηματικής μελέτης, επανερμηνείας και εξαγωγής ενός νέου αρχιτεκτονικού συντακτικού. Το τοπίο και ο αναλληματικος τοίχος έγιναν τα εργαλεία σύνθεσης μας, και ήρθαν να πλαισιώσουν ένα μοντέλο ζωής συνυφασμένο με την ύπαιθρο, τις αισθήσεις και τη μελέτη της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Λαμβάνοντας υπόψη το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life Terracescape που δραστηριοποιείται στην Άνδρο και το Κόρθι και στοχεύει στην συντήρηση και επανακαλλιέργεια των αιμασιών, οργανώνουμε ανάμεσα στους οικισμούς της Καππαριάς Κορθίου, ένα χώρο φιλοξενίας και έρευνας του ανδριώτικου τοπίου. Οι λειτουργίες απλώνονται μεταξύ δύο εκ των τεσσάρων οικισμών της Καππαριάς με στόχο την ενεργοποίηση της πεζοπορικής διαδρομής που τα ενώνει και την ενεργό συμμετοχή του χρήστη στο τοπίο. Έτσι το τοπίο γίνεται το αντικείμενο μελέτης, το αντικείμενο θέασης, η αφορμή για κοινωνικοποίηση, στοχασμό ή απομόνωση. Η μεθοδολογία μας βασίστηκε στην συνάρθρωση του σύγχρονου με το παραδοσιακό, την όσμωση του ντόπιου με το νέο πληθυσμό, ακόμη και στην πλέξη της αρχιτεκτονικής με την τέχνη. Από τις σημειακές παρεμβάσεις κατά μήκος της διαδρομής, για να ακούσει κανείς το ρυάκι ή να θαυμάσει μια εκκλησία, μέχρι το σύμπλεγμα κατοικιών και το εργαστήρι, στόχος ήταν η βιωματική εμπειρία των μελλοντικών ερευνητών και εθελοντών του προγράμματος και η διδαχή τους, τόσο από το ανδριώτικο τοπίο όσο και από τη σύγχρονη ερμηνεία του.