Ρεαλιστική Ουτοπία: το σενάριο κατοίκησης Hababusch από την Βαϊμάρη στην Αθήνα

Επιβλέποντες: 
Σπουδαστές: 
Ελίνα Βαρουξάκη
Παράδοση / Εκπόνηση: 
Ιούνιος, 2020

Ο γενικότερος στόχος όλων των επιμέρους ερευνών (πρωτογενών ή μη), καθώς και της τελικής πρότασης, αποτελεί η προώθηση της σημασίας και των πλεονεκτημάτων που θα μπορούσε να έχει η κοινωνική κατοικία στην πόλη της Αθήνας, μετά από την βιωματική εμπειρία σε μία συλλογική κατοικία που τρέχει από την δεκαετία του 90 στην πόλη της Βαϊμάρης, στην Γερμανία. Για μία σειρά από κοινωνικοπολιτικούς λόγους, η πόλη της Αθήνας δεν κατάφερε να εισάγει ιδεολογικά την έννοια της κοινωνικής κατοικίας και της αυτοδιαχείρισης. Η κουλτούρα, όμως, δεν είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Καλλιεργείται και πλάθεται. Ο ρόλος που αποδίδουμε στους δημόσιους χώρους μπορεί να αλλάξει, έτσι και ο τρόπος που κατοικούμε. Δεν είναι μεταμεσονύχτιες οι αλλαγές, είναι αργές, συμβαίνουν οργανικά (ή και όχι) και σίγουρα χρειάζονται οικονομικά συστήματα και ευκαιρίες για να εγκαινιαστούν.

Η συνολική σύνθεση και αρχιτεκτονική πρόταση βρίσκεται στην περιοχή των Εξαρχείων σε μια ιδιαίτερή θέση κάτω από τον λόφο Στρέφι. Αποτελείται από τρία διαφορετικά κομμάτια τα οποία λειτουργούν ως αδιάσπαστο σύνολο με την λογική της αυτοδιοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης. Η ιδιαιτερότητα της θέσης έγκειται στην διασταύρωση που δημιουργείται μεταξύ της συμβολής των πεζοδρόμων Μεθώνης και Κουντουριώτου και λίγα βήματα κάτω από την Καλλιδρομίου. Εκεί δημιουργείται από τα εδάφη, και τις πεζοδρομήσεις, ένας κόμβος. Ο κόμβος, γίνεται αντιληπτός ως γεωμετρικό κέντρο δηλαδή όχι μόνο σε επίπεδο κάτοψης αλλά και σε φυσικά δεδομένα στον πεζό. Πέφτει πάνω σε ένα ανθισμένο σημείο στην πόλη, χωρίς να είναι προσπελάσιμο.

Η αρχιτεκτονική πρόταση αποτελεί ένα παράδειγμα πιθανής ένταξης της συλλογικής κατοικίας εκμεταλλευόμενη τα ήδη μελανιασμένα σημεία της Αθηνάς: (1) Στην αναγνώριση ότι η κοινωνική κατοικία δεν έχει εισαχθεί ουσιαστικά ποτέ στην Ελληνική πραγματικότητα, σε συνδυασμό με απουσία σεναρίων κατοίκισης που περιλαμβάνουν συγκατοίκηση και ως συνεχόμενη προτίμηση την πολυκατοικία, η οποία δυσκολεύει με το θεσμό της διασπασμένης ιδιοκτησίας (2) Στο φαινόμενο της προσωρινής ενοικίασης Airbnb που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση ενοικίων σε ολόκληρη την γειτονιά ή Δήμο κ.α. Και (3) στο νομοθετικό πλαίσιο των διατηρητέων που δεν επιτρέπει να γίνουν αλλαγές στα κελύφη, αλλά συγχρόνως δεσμεύει την περιουσία του ιδιοκτήτη.