Καθρέπτες Παρελθόντος και Παρόντος: Τα Αστικά Αποσπάσματα της Παναγίας των Παρισίων

Σπουδαστές: 
Ελισιάν-Ελένη-Μαρία Ράλλη
Παράδοση / Εκπόνηση: 
Ιούνιος, 2020

Η παρούσα διπλωματική τοποθετείται χωρικά στο κεντρικό Παρίσι και αφορμάται από την ιστορική καταστροφή της Notre-Dame τον Απρίλιο του 2019.  Βάσει του μυθιστορήματος του Βίκτωρος Ουγκώ "Η Παναγία των Παρισίων", δημιουργείται ένα χωρικό αφήγημα που συνδέει την Notre-Dame –πέραν της ιστορίας– με τη πόλη, την μυθολογία και το βίωμα. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να αποκαλυφθούν διάφορες πτυχές της που δεν σχετίζονται με την ταυτότητά της ως μνημείου και μόνον.

Μέσα από την ανάλυση του μυθιστορήματος ανιχνεύονται οι εξής κύριες έννοιες που διέπουν τον σχεδιασμό: η αντιπαράθεση και συνύπαρξη του "πάνω" και του "κάτω", οι αντιθέσεις μέρας-νύχτας και οι πολλαπλές πραγματικότητες που περιλαμβάνονται σε ένα αντικείμενο και, τέλος, η έννοια του βλέμματος και της κρυφής ή αποσπασματικής παρακολούθησης. Βάσει των παραπάνω ορίζεται η έννοια του καθρέπτη: ενός αντικειμένου που παράγει δύο ταυτόχρονα αναγνώσιμες συνθήκες (πάνω και κάτω) και περιλαμβάνει πολλαπλές πραγματικότητες.  

Ως προς την αντίληψη της πόλης και της Notre-Dame μέσα σε αυτήν, το βιβλίο μας οδηγεί στην αναζήτηση αποσπασμάτων, θραυσμάτων που μοιάζουν να έχουν μεταφερθεί από αλλού. Εντοπίζονται, λοιπόν, δέκα σημεία ενδιαφέροντος στον αστικό χώρο: τα σημεία αυτά είτε έχουν κάποια ιστορική σημασία για την πόλη, αναδεικνύοντας μια θέα η οποία έχει διατηρηθεί η αλλοιωθεί μετά τις παρεμβάσεις του Haussmann στο Παρίσι, είτε σχετίζονται με το μυθιστόρημα , τη μυθολογία και την εικονογραφία του μνημείου, είτε είναι σημαντικά σημεία που έχουν αφομοιωθεί και ξεχαστεί μέσα στην ιστορία της πόλης, διατηρώντας πλέον μόνο βιωματική υπόσταση. Επισημαίνεται ότι και η ίδια η Notre-Dame μπορεί να γίνει αντιληπτή ως σύνολο θραυσμάτων τα οποία αναγιγνώσκονται ως αυτοτελείς συνθέσεις.

Σχεδιάζεται λοιπόν ένα δίκτυο 10 σημείων που αποκαλύπτει ένα απόσπασμα της πόλης. Τα σημεία ορίζονται στο χάρτη βάσει χαράξεων του βλέμματος –παρόντος αλλά και παρελθόντος–, και αποτελούν μικρούς μετασχηματισμούς στο κανονικό σύστημα συντεταγμένων της πόλης. Σε κάθε σημείο αντιστοιχεί μια μικρής κλίμακας κατασκευή, η οποία προσανατολίζει τη θέα προς ένα συγκεκριμένο τμήμα της Notre-Dame αφορμώμενη από μια σκηνή του μυθιστορήματος. Οι κατασκευές αυτές είναι στοιχεία αστικού εξοπλισμού που παράγουν την ιδέα της τομής μέσα στην πόλη και οργανώνουν τη θέα.